جامعه و گروه های فرو دست

گروه‌های فرودست همچون زنان، کارگران، سیاهان، کودکان خیابانی و... علی رغم تمامی فشارهایی که از طرف ساختارهای موجود در جامعه بر آن‌ها تحمیل می‌شود تقریبا همواره از کنشگران فعال در درون ساختارها بوده‌اند. آنان عاملان آگاهی بوده‌اند در برابر ساختارهایی که از دل آن قوانین، هنجارها و ارزش‌هایی به افراد جامعه تزریق می‌شده مبنی بر اینکه عده‌ای پست‌تر و حقیرتر و عده‌ای برتر و فراتر هستند و همواره آنان که برترند باید بر فروترها سلطه داشته باشند. 
قوانینی که به قدرت صاحبان قدرت مشروعیت می‌داده است. اسناد تاریخی به جا مانده از کنش‌های زنان، کارگران و سیاهان حکایت از نبرد دیرینه برای به دست آوردن حقوقی برابر با مردان، سرمایه داران و سفید پوستان دارد.اگرچه قدرت انتخاب در زمینه‌های مختلفی چون طبقه‌ی اقتصادی-اجتماعی، خانواده و... از آنان سلب شده اما آنان در زمینه‌هایی چون تحصیلات، اشتغال، درآمد و... تحرک اجتماعی پیدا کرده و به موجب آن، گاه جنبش‌هایی را در جوامع مختلف شکل داده‌اند. جنبش‌هایی که در تاریخ به جنبش‌های کارگری و جنبش‌های زنان مشهور گشته است.
همان‌طور که اشاره شد ابتدای امر آنان ناخواسته به جهان قدم گذاشته‌اند، جهانی که مبنای آن روابط نابرابر و به باور کارل مارکس نبرد است. آنان باز به باور مارکس از طبقه‌ای در خود به طبقه‌ای برای خود تبدیل شده‌اند. طبقه‌‌ی برای خود نابرابری و تبعیض را نمی‌پذیرد؛ فرودستان در این برهه از زندگی‌شان از طبقه اقتصادی- اجتماعی‌شان فاصله گرفته‌اند. آگاهی به یاری آنان آمده است. و موجب شده جایگاه شایسته خود را با معیارهایی فراتر از معیارهای متعارف تعریف کنند و برای رسیدن به منزلت حقیقی‌شان که منزلتی برابر با دیگر مردمان جوامع بشری است لب به اعتراض بگشایند. آنان تا بدان‌جا پیش رفته‌اند که شالوده‌های تعیین‌کننده‌ی جایگاه ابدی و ازلی‌شان را زیر سوال برده و به نوعی شالوده شکنی دست زده‌اند.
اما در مقابل، صاحبان قدرت همواره وجود روابط نابرابر را به سود خود دانسته؛ لذا نه تنها در راستای منافع گروه‌های فرودست حرکت نکرده بلکه اقداماتی علیه منافع این گروه‌ها انجام داده‌اند. انواع اهرم‌های فشار در دوره‌های مختلف، فرودستی هر چه بیشتر را امکان‌پذیر نموده است. 
در قرن بیست و یکم علی رغم شکل‌گیری جامعه مدنی در بسیاری از کشورها، هنوز فرودستان گروه‌هایی حامی خود و صاحب قدرت که صدای آنان باشد ندارند. به عبارتی آنان هنوز از راه‌های قانونی نمی‌توانند به خواسته‌های خود جامه‌ی عمل بپوشانند. زنده‌ترین تصویر این مردمان در روزهایی که گذشت تصویر بازنشستگان تأمین اجتماعی بود که تجربه‌ی زیسته‌شان همه درد و رنج فراهم‌آوری معاش و حفظ آبروی خانواده است.
بازنشستگان تأمین اجتماعی همان زنان‌اند همان کودکان همان کارگران و... و سه نقطه‌ای که تا بی نهایت ادامه دارد. آنان درمانده و وامانده در بی‌قدرتی مطلق زندگی‌شان تک ساحتی است ساحتی حول محور چگونگی تأمین نیازهای ضروری زندگی. آنان هنوز هم بعد از گذشت چندین دهه جنبش کارگری، جنبش زنان و جنبش دانشجویی و... حزب مشخصی برای تأمین حقوق و منافع‌شان ندارند. نهایتاً در پی تهوع همه‌ی آنچه برآمده از احساس انفعال‌شان در ساخت تجربه‌ی زیسته‌شان است به خیابان آمدند. آنان محصول همین دوران‌اند، محصول قیمت سرسام آور دلار و تورمی که حساب کردنش از توان ذهن خارج است...