تعطیلی کاشان برای بازار آری، ادارات نه؟!

خبر کوتاه و صریح بود. از سه شنبه 13 آبان که تولد پیامبراکرم(ص) و تعطیل رسمی کشور است به مدت 10 روز شهر کاشان تعطیل خواهد بود. اما گویا این تعطیلی تنها شامل ویترین شهر یعنی مغازه ها و پاساژها می شود. بدیهی است مغازه های خوراکی از شمول طرح مستثنی خواهند بود.
صبح روز چهارشنبه 14 آبان کمترین اثری از تعطیلی نبود. فردای آن، پنجشنبه نیز مغازه ها باز بود. اما در شکل و شمایل شهر نوعی التهاب مشاهده می شد. از قرار معلوم مأمورین به مغازه داران اخطار تعطیلی می دادند. در جلوی پاساژها، مغازه داران جمع و جر و بحث جریان داشت. از آن طرف خیابان نیز تک تک کسبه از مغازه ها بیرون آمده، جریان را از دور نظاره می کردند. فحوای کلام آنان بوی نارضایتی و تمرد می داد: اگر قرار است رفت و آمد کم شود چرا ما؟! چه کسی ضرر و زیان ما را جبران می کند. به خصوص که بیشتر مغازه ها استیجاری است. آیا اجاره روزهای تعطیل بخشوده می شود؟ تکلیف آنانی که با چراغ خاموش، سهم فروش ما را ازآن خود می کنند چه می شود؟ آیا همه ترددها برای خرید پارچه، البسه یا کیف و کفش است؟ ادارات شهر، چه سهمی از ترددها را با خود دارند که نادیده گرفته می شود؟
همه اینها و ده ها سوال دیکر، عدم رضایت آنان را در تعطیلی نشان می داد. جالب است که عده ای از رهگذران، انتخابات آمریکا را در بود و نبود تعطیلی سرنوشت ساز می دانستند. این مفسران بی بدیل کوچه و بازار و کعب الاخبارهای(!) سیاسی سخت معتقد بودند: اگر «ترامپ» انتخاب شود تعطیلی حتمی است ولی اگر «بایدن» برنده شود تعطیلی در کار نخواهد بود؟ ناگفته هویداست که اینان سلامتی را بهانه و سیاست را بازیگر اصلی اجتماع می دانند.
ناگهان بلندگویی که بر روی ماشین نصب شده، اطلاعیه تعطیلی را قرائت می کند. بلندگوهای بوقی قدیمی آنقدر صدایش بم و خفه است که نمی توان چیزی از آن فهمید. هرچه هست امروز پنجشنبه که 15 آبان بود هیچ اثری ازتعطیلی شهر مشاهده نشد. اما شواهد و قرائن و گفته های مغازه داران وعده تعطیلی را به شنبه موکول می نماید. دلیلش هم این است که: بگذار این دو روز هم مردم مایحتاج (که از قضا هیچ کدامش هم ضروری نیست) خود را تهیه کنند. البته شاید دلیل اصلی این تأخیر یکی دو روزه دادن آمادگی ذهنی به کسبه باشد.
بقیه ماجرا: اینکه شنبه به بعد تعطیل است یا نه، چقدر و چگونه این تعطیلی رعایت خواهد شد؟ تعطیلی مغازه چه تأثیری در کاهش شیوع کرونا خواهد داشت و ده ها سوال دیگر چیزی است که نیازی به تحریر ندارد و خود خوانندگان، آن را در شهر و آمار آنلاین خواهند دید. اما چیزی که می توان در این مجال کوتاه جمع بندی کرد این است که: گویا در این شهر همه چیز به حفظ ظاهرسازی و نوعی انجام وظیفه توأم با تظاهر همراه گردیده است. حتی تعطیلی شهر، به قصد جلوگیری از شیوع یک بیماری. هم برای مردم هم برای مسئولین شهر. به راستی چه باید کرد؟ هیچ کس در این دنیا به درستی و کامل نمی تواند به این سؤال پاسخ دهد.
شنبه تعطیل
امروز طبق مصوبه ستاد کرونای کاشان، همه مغازه ها و پاساژها تعطیل است. قرار است یک هفته یا ده روز، این تعطیلی ادامه یابد. اما همه کسبه پشت درب مغازه یا با فاصله ای کمین کرده، مشتریان خود را رصد و احتمالا سرویس دهی می کنند. این منظره، سال 57 و روزهای قبل از انقلاب را تداعی می کند. مفسران تئوری توطئه گفته بودند که اگر «ترامپ» پیروز شود تعطیلی حتمی است. حال آنکه امروز بوی پیروزی «بایدن» در انتخابات آمریکا به مشام می رسد و در این حال، تعطیلی موجه تر می نماید. حقیقت امر آن است که کسبه محترم بر خلاف دو روز قبل، چندان هم از این تعطیلی ناراضی نیستند. خبر رسیده که دلار و سکه سقوط کرده و بقیه اجناس نیز در خطر پیروی از آن هستند. از سوی دیگر، فروشندگان خُرد و کسبه به این پدیده به دیده تردید می نگرند. اگر بفروشند احتمال پشیمانی هست، نفروشند نیز.
با اینکه ضرب المثلی بازاری می گوید: «فروشنده پشیمان بهتر از نفروخته پشیمان است.» اما اقتصاد امروز این اصل را بر نمی تابد. پشت درب یک مغازه موبایل فروشی جر و بحث دو دختر خانم با فروشنده بر این امر دلالت داشت که: خانم پولش را روو کرده بود تا موبایل هوشمندی را که الان ارزان تر شده بود، بخرد. در مقابل، فروشنده ظاهرا از سر خیرخواهی مقاومت می کرد و وعده بعد از ظهر را به آنها می داد بدان امید که ارزان تر شود. در واقع، مغازه دار غصه جیب مشتری را نداشت، بلکه دغدغه او عدم اطمینان نسبت به ارزان شدن بود. چه اگر به این ارزانی تردیدی نداشت حتی از رخنه مغازه هم که شده متاعش را می فروخت. و این چیزی بود که مشتری نیز در رفتار او خوانده بود.
خلاصه کلام اینکه، با دیدن این مناظر می توان چنین نتیجه گرفت که حداقل امروز و این ساعات التهاب اقتصاد بر التهاب کرونا می چربد. ضمن اینکه بستن مغازه ها چیزی از تردد شهروندان و ترافیک کم نکرده است تا قابل کنترل اپیدمی کرونا شود.
تا آینده چه پیش آید...