آمارها سخن می‌گویند :میل به گردشگری و بی پولی

مسعود قرائتی- آمارهای واقعی یک دنیا تفسیر دارند. گو اینکه مسئولین، قسمت های شیرین را چنان با اشتیاق توضیح می‌دهند که آب از لب و لوچه آنان سرازیر می گردد. آنها معمولاً این آمار را کارنامه قبول خود می‌دانند، اما اگر قدری هم به قسمت های غم انگیز که نه! به اعداد قابل تامل آمار نگاهی بیندازند و تفسیر کوتاهی از این قسمت گزارش ارائه دهند نه تنها باعث یاس مردم و تنزل پست آنان نمی‌گردد، بلکه شاید این رقم مسئولین" لنگان خرک خویش به مقصد برسانند."
اکنون جدول آمار گردشگری تعطیلات نوروزی پیش روی ماست جاوری ، رییس میراث فرهنگی-  در مصاحبه ای کوتاه، نیک و بد اعداد و ارقام را برشمرد.  البته اعداد و ارقام منفی در بیشتر موارد تقصیری را متوجه سازمان گردشگری و میراث فرهنگی نمی‌سازد بلکه ریشه در لایه‌های دیگری است از کاستی ها در زمان های مختلف عملکردهای متولیان و چه بسا عادتها و آداب و رسوم فرهنگ و الگوهای مصرف مردم دارند. 

در این جدول، آمارگردشگر داخلی ۲۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این افزایش می تواند حاکی از میل و نیاز مردم به سفر در یک سو و نیز مهیا بودن جاذبه ها و زیرساخت ها در شهر مقصد (در کاشان) از سوی دیگر باشد. خرید اتومبیل شخصی (هرچند به قیمت بریدن از دیگر هزینه‌های زندگی) در سالهای اخیر شتاب بیشتری گرفته است.  تبلیغ از رسانه‌ها نیز در این امر سهم غیر قابل انکاری دارد.
گردشگر خارجی  با ۱۴ درصد کاهش نسبت به سال قبل  یعنی به تعداد ۴ هزار و ۱۰۷ نفر رسیده است. گردشگران خارجی بر خلاف تصور ما، مردمان مقتصدی هستند آنها از تعداد زیاد مسافران بومی در نوروز و وضعیت مقصد خود به‌خوبی آگاهی دارند. آنها می‌دانند که نوروز به قول ما کاشانی ها ایام شتر کشون میزبانانشان خواهد بود، یعنی در این وانفسا مالکان اقامتگاه‌ها رحمی به دلارهای آنان نخواهند کرد. از سوی دیگر در کشورهای خودشان (اروپا) قیمت هتل ها شناور است. در تعطیلات قیمت بالا و در روزهای آتی قیمت را پایین نرخ می‌زنند.  در ایران اگرچه چنین قانونی نیست اما بنابر قانون نانوشته‌ای اوضاع وخیم تر است به همین سبب آنها ترجیح می‌دهند زمان سفر را به خارج از نوروز موکول کنند. ضمن اینکه معمولاً تورگردان ها هم سعی می کنند مسافران خارجی را در ایام پیک مسافران داخلی روانه کاشان نکنند.
در ردیف سوم جدول کاهش ۳۱ درصدی اقامت گردشگر ایرانی به چشم می‌خورد. این عدد باز هم به موجودی کارت اعتباری مسافر بستگی دارد.
 از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی کاشان یعنی نزدیکی به دو کلانشهر تهران و اصفهان با خط ارتباطی بهترین بزرگراه دلیلی برای اقامت گردشگر و اطراق در شب باقی نمی گذارد. او ترجیح می دهد با موجودی باقی مانده کیسه اش نزدیک غروب به سمت اصفهان یا قم حرکت نماید. شب ماندن در قم یا اصفهان حال بهتری به او می‌دهد به خصوص اینکه وسیله نقلیه او شخصی و نه ناوگان عمومی ‌باشد.
 خط بعدی این جدول آماری برای گردشگران خارجی، عکس این قضیه را نشان می‌دهد. چون  اعلام می‌دارد: " اقامت خارجی ۳۳ درصد افزایش"
این گردشگر نگاه عمیق‌تری به خانه های تاریخی، باغ فین، تپه سیلک و مردم شناسی شهرستان دارد و به موازات آن هدف دیگری از این سفر در سر می‌پروراند. یقیناً ویزای او طولانی تر از هموطنان ماست!!  وسیله نقلیه شخصی هم لااقل در این جا ندارد. همه اینها باعث اسکان او نه برای یک شب بلکه شاید هفته و هفته ها برسد تا شاخص این آمار علیرغم تعداد نفرات کم بالا برود. 
آمار اسکان در مدارس
 امسال آمار مقایسه ای اسکان موقت در مدارس علی رغم قیمت پایین آن ۶۱ درصد کاهش داشته است. چرا؟ شاید این موضوع نشان از اوضاع مالی وخیم فرهنگیان کشور باشد که با این نرخ پایین مدارس نسبت به هتل و با وجود خدمات آموزش و پرورش و مدارس نوساز و شیک کاشان، باز هم آنان رغبتی به سفر یا ماندن ندارند. 
عکس این قضیه،  اسکان در حسینیه ها، پارک ها و خیابان است که به سبب رایگان بودنش بیش از یک و نیم برابر شده است. تعداد زیادی از این پارک خوابها سهمیه مدارس و تعداد بیشتری از آنان سهمیه خانه و اتاق هایی هستند که باید اجاره می گردید. 
چرا که در آخرین ردیف جدول خانه مسافر را مشاهده می‌کنیم که ۴۶ درصد کاهش را نسبت به سال قبل در همین ایام نشان می دهد. اگرچه هوای نسبتاً گرم نوروز امسال در این شاخص تاثیر بسزایی داشته است اما ضعف مالی و تنگناهای اقتصادی برای عموم مردم کشور حتی طبقه متوسط جامعه همچنان از مهمترین عوامل بی رغبتی گردشگران به هتل‌ها و خانه‌های مسافر می‌تواند باشد. زیرا اگر چه چادر زدن در پارک، خیابان و خوابیدن در حسینیه رایگان تمام می‌شود اما هیچکس رفاه خانواده ،استحمام،  استراحت کامل و یک خواب شیرین را به این قیمت نمی فروشد و از دست نمی دهد.یکی از اهداف جذب گردشگر، توزیع ثروت در جغرافیای کشور و ایجاد اشتغال برای شهر میزبان است اما اگر وضعیت اشتغال و سقوط ارزش پول ملی  بدین منوال ادامه پیدا کند سال آینده شاهد آمارهای معناداری از این دست خواهیم بود.