پایگاه خبری پیک سیلک: مسعود دهقانی / قبل از انقلاب خصوصا قبل از تشکیل اسراییل در کاشان یهودیان بسیاری می‌زیستند. مقبره خاخام ملا مشه هلوی (فقیه، شاعر، حکیم، منجم و عارف بزرگ یهودی در اوایل دوران صفوی) از بزرگان یهود در کاشان در منزل مسکونی خود در خیابان کنونی«دارایی» وجود دارد. این شهر در حقیقت محل اقامت یهودیان رانده شده از اسپانیا در دروان تفتیش عقاید می‌باشد و همان‌گونه که Anton Felton می‌نویسد، بنا بر اسناد تاریخی موجود، شهر کاشان «مرکز فرهنگی یهودیان ایران» بوده‌است و وجود عده‌ای با چهره ایی شبیه اسپانیایی‌ها (موهای بور و چشمان سبز و آبی) به دلیل مسلمان شدن عده‌ای زیاد از این یهودی‌ها در دوران مختلف بوده‌است.. خاخام یدیدیا شوفط خاخام اعظم سابق ایران و رهبر روحانی یهودیان ایرانی تبار جهان متولد کاشان است.
در کتاب خاطرات خاخام یدیدیا شوفط، نوشته منوچهر کهن درباره یهودیان کاشان آمده: حدود ۵۰۰ سال قبل که سیصد هزار نفر از یهودی‌ها را بدون هیچ آذوقه و پوشاک، با منتهای بدبختی از اسپانیا اخراج کردند، به ایران مهاجرت کرده‌ایم. (صفحه ۱۴) بنا بر گزارش‌های آلیانس در سال ۱۹۰۶م/۱۳۲۴ق، در کاشان ۲هزار یهودی در ۱۳۰ خانه در میان ۵۰هزار مسلمان زندگی می‌کرده‌اند. یک مدرسهٔ یهودی در سال ۱۹۱۰م/۱۳۲۸ق، توسط یک خیّر محلی به نام یقوطئیل تأسیس شده‌است. ۱۳۸۰ یهودی در ۱۹۴۳م/۱۳۲۱ش، در کاشان زندگی می‌کرده‌اند(عالم یهود،۳۷۹، ۷۳-۴۷۲). بسیاری از این یهودیان، کاشان را به مقصد تهران، لندن و اسرائیل ترک کردند. لرد دیوید آلیانس(متولد ۱۹۳۲م/۱۳۱۰ش)، اهل کاشان، که در ۱۷سالگی به لندن مهاجرت کرد، به یکی از بزرگ‌ترین صنعت‌گران نساجی در انگلستان بدل شد.
روزی در کوچه های کاشان که قدم میزدم چشمم افتاد به خانه ای که سالها چشم انتظار دستان میراث فرهنگی را داشت خانه ای مملو از معماری،تاریخ،فرهنگ کاشانی که صاحب آن یکی از بزرگ ترین تاجران و بازرگانان یهودی اهل کاشان بود
وقتی وارد آن خانه شدم از شکوه و عظمت آن چند دقیقه ای مبهوت مانده بودم خانه ای مشابهه خانه طباطبایی کاشان با این تفاوت که دستی بر سر آن نکشیده بودند وقتی زیر پایم را نگاه کردم کاغذهای موریانه خورده ای را دیدم که دست نوشته های رحمان عرب صاحب این خلق زیبایی بود
این بنا در نیمه دوم قرن سیزده هجری در زمان قاجار ساخته شده بود
بادگیرهای قرینه هلالی شکل زیبایی بر بام تالار آن یکی از زیباترین جلوه های معماری ایرانی را به معرض نمایش می گذاشت نقاشی های ارزنده و گچ بری های این خانه زیر نظر صنیع الملک نقاش ایران و عموی کماالملک اجرا شده بود
معمار آن استاد علی مریم کاشانی معمار برجسته ایران که تجربه معماری خانه های بزرگ طباطبایی و بروجردی ها رو داشت انجام شده بود این خانه دارای سی و هشت اتاق در دو طبقه و یک حیاط بزرگ،سرداب ها،حوض و فواره،بادگیر ها،اب انبار مخصوص تابستان و رشته ای قنات بود
خانه رحمان عرب تاجر بزرگ یهودی که تقریبا حدود صدسال پیش به اسراییل مهاجرت کرده بود در خیابان محتشم واقع گردیده بود
که متاسفانه این بنای زیبای قاجاری مورد بی لطفی مسئولین قرار گرفت و قبل از آنکه به چهره ای جهانی تبدیل شود تخریب گردید ولی همچنان شاید امیدی برای بازسازی آن وجود داشته باشد
رسانه های اجتماعی
به اشتراک گذاری مقاله
توسط: مدیرسایت
1396/06/14